محمد سالاری از دورۀ چهارم وارد شورای شهر تهران شد، او در دورۀ گذشته نایب‌رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان شورا بود و در انتخابات پنجمین دورۀ شورای شهر فقط او و مسجد جامعی در فهرست امید قرار گرفتند و همراه با ۲۱ عضو دیگر پیروز انتخابات شدند.
سالاری هم‌اکنون رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران است. برای تبیین عملکرد شورای پنجم به سراغ او رفتیم و به تمامی پرسش‌ها شمرده و سروقت پاسخ داد.
او ضمن انتقاد از عملکرد گذشتۀ مدیریت شهری، انتقادی هم به عملکرد کنونی شورا و همکارانش کرد و گفت آن‌طور که توقع می‌رفت در فضای اجرایی و عملیاتی کارهای قابل‌توجهی که منجر شود نمرۀ بسیار خوبی داشته باشیم انجام نشد.
تعامل دولت با مدیریت شهری و شورا، آخرین وضعیت بافت‌های فرسوده و پروژه‌های نیمه‌تمام شهری، محورهای دیگر گفت‌وگو با رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران است.
محمد سالاری «رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران» در گفت‌وگو با «نماینده»، دربارۀ عملکرد یک‌سالۀ شورای شهر پنجم، گفت: «شورای تهران در دورۀ پنجم، زمانی شورا و شهرداری را تحویل گرفت که از نظر منابع درآمدی شهرداری تهران در طول دو دهۀ گذشته وضعیت نامناسبی داشت. از این منظر که شهرداری تهران به‌عنوان پایتخت کشور در دهه‌های گذشته همواره منابع درآمدی موردنیازش را بر اساس بودجۀ مصوب تأمین شده و حتی در بسیاری از سال‌ها بخصوص یک دهۀ اخیر از بودجۀ متمم استفاده می‌کرد.»
وی افزود: «یعنی مازاد بودجۀ مصوب سالانه، بودجۀ متمم نیز داشت اما وقتی شورای شهر تهران در دورۀ پنجم موفق شد کرسی‌های شورا را از آن خود کند مواجه شدیم با حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار میلیارد تومان بدهی به پیمانکاران و بانک‌ها که شهرداری به آنها بدهکار بود در کنار پروژه‌های نیمه‌تمام که آن‌هم بالغ بر چنین رقمی بود و جمع آن حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی شهردار تهران بود.»
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: «از آن‌طرف منابع درآمد سرشاری که شهرداری در یک دهۀ گذشته به دلیل بارگذاری‌های قابل‌توجه در تهران (ساخت‌وسازها، بلندمرتبه‌سازی‌ها، مگامال‌سازی‌ها، پروژه‌های چندمنظوره) داشت و همچنین تغییر کاربری‌ها و تصمیماتی که در کمیسیون ماده ۵ شهرداری تهران با رویکرد درآمدزایی و از قبل بارگذاری وجود داشت انتظارات شهروندان را بالا برده بود؛ چراکه در دورۀ گذشتۀ مجموعۀ زیادی از پروژه‌های بزرگ سخت‌افزاری همچون بزرگراه‌های درون‌شهری، پل‌ها، تونل‌ها و برخی پروژه‌های دیگر شاهد بودیم که از قِبل منابع درآمدی سرشار ایجاد شده بودند.»
سالاری با بیان اینکه پروژه‌ها غالباً مبتنی بر نیازها و اولویت‌های شهر نبود، افزود: «یکی از مهم‌ترین اهداف مجموعۀ بزرگراه‌های درون‌شهری کاهش ترافیک بود. ضمن اینکه تجربیات جهانی و همچنین تجربۀ شهر تهران نشان می‌دهد به هر میزان شبکۀ بزرگراهی در محدودۀ شهرها و کلان‌شهرها اضافه شود سفر بیشتری اتفاق می‌افتد.»
وی با اشاره به اینکه عملکرد شورای شهر در یک سالی که گذشت در حوزۀ انجام پروژه‌ها ـ که رویۀ مدیریت دورۀ گذشته بود ـ خوب نبود، اظهار داشت: «البته شورای شهر مبتنی بر شناخت از وضعیت شهر و به دلیل آسیب‌شناسی‌ای که از عملکرد گذشتۀ شهرداری و وضعیت موجود شهر و منابع درآمدی در طول سه ماه (مرحله گذار از انتخابات تا فعالیت رسمی داشت)، سعی کرد رویکردش را مبتنی بر فعالیت‌های نرم‌افزاری بگذارد.»
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اضافه کرد: «ازاین‌رو در حوزۀ مأموریت‌های نرم‌افزاری شورای شهر، رویکرد بسیار خوبی را آغاز کرده و خوشبختانه همین روند به‌صورت امیدوارکننده ادامه دارد.»
سالاری در پاسخ به این پرسش که «مهم‌ترین برنامۀ نرم‌افزاری شورای پنجم چیست» گفت: «سازمان شهرداری تهران مجموعه‌ای عریض و طویل است که با تراکم نیروی انسانی گسترده روبه‌رو است و متأسفانه در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها، تصمیم‌سازی‌ها، انعقاد قراردادها، واگذاری املاک، تصمیماتی که در کمیسیون ماده ۵ و شوراهای معماری اتخاذشده شاهد انحرافات جدی بودیم و همین امر باعث شده بین مردم، شهروندان و مدیریت شهری بی‌اعتمادی صورت بگیرد. با توجه به اینکه ادارۀ کلان‌شهرها با پیچیدگی‌هایی که دنیای امروز دارد بدون مشارکت واقعی مردم محقق نمی‌شود، یکی از مأموریت‌های شورای پنجم فسادستیزی و رانت‌زدایی قرار گرفت.»
وی خاطرنشان کرد: «شورای شهر و شهرداری در این خصوص بخش‌نامه‌هایی را صادر کرد.»
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با بیان اینکه «ورود شورای شهر باعث شد ۶-۵ میلیارد تومان منابع درآمدی شهرداری تهران در حوزۀ کارگزاری‌ها و هولوگرام احیاء شود»، تصریح کرد: «دورۀ گذشته، این کارگزاری‌ها نه‌تنها سرمایه و نقدینگی نمی‌آوردند، بلکه نقدینگی شهرداری تهران در اختیار آنها قرار می‌گرفت و از طریق نقدینگی شهرداری تهران به سرمایه‌های قابل‌توجهی دست پیدا می‌کردند.»
سالاری پیگیری جهت واگذاری املاک شهر تهران را یکی دیگر از برنامه‌های مهم در شورای شهر عنوان می‌کند و می‌گوید: «پیرامون واگذاری املاک، شورای شهر مصوبه‌ای صادر کرده و پیگیری می‌کند و با همۀ ظرفیت مناطق در حال شناسایی املاکی است که در سنوات گذشته به‌صورت رایگان در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی قرار گرفته است.»
وی افزود: «به دنبال این هستیم که این فرآیند به سمت حاشیه‌سازی و یا سیاسی‌کاری نرود و تحت تأثیر قضاوت سیاسی قرار نگیرد؛ اما واقعیت این است که قطعاً در زمان مناسب گزارشی توسط شهرداری تهران ارائه خواهد شد.»
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران به جلسه‌ای که او و تعدادی اعضای شورای شهر با مدیران مناطق ۲۲ گانه در همین ارتباط برگزار کردند اشاره کرد و گفت: «گزارش‌های نگران‌کننده و درعین‌حال امیدبخشی داده شد؛ شناسایی‌هایی صورت گرفته و توانسته‌اند و بسیاری از املاک را پس بگیرند. این اقدام به نظر بنده دستاورد خوبی است.»
سالاری در ادامه به بودجۀ شهرداری تهران پرداخت و با بیان این مطلب که «شهرداری تهران دارای بودجۀ قابل‌قبولی است»، خاطرنشان کرد: «بودجۀ شهرداری و سازمان و شرکت‌های آن همواره محقق شده به جز یکی-دوسال آخر دورۀ قبل که کمتر محقق شد. این بودجه با بودجۀ عمرانی دولت که در کل کشور تخصیص پیدا می‌کند برابر است.»
شورای شهر مبتنی بر شناخت از وضعیت شهر و به دلیل آسیب‌شناسی‌ای که از عملکرد گذشتۀ شهرداری و وضعیت موجود شهر و منابع درآمدی در طول سه ماه (مرحله گذار از انتخابات تا فعالیت رسمی داشت)، سعی کرد رویکردش را مبتنی بر فعالیت‌های نرم‌افزاری بگذارد.
وی تصریح کرد: «بررسی‌هایی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم اساساً رویکرد بهینه در تعریف پروژه‌های شهری وجود ندارد؛ ازاین‌رو قراردادهایی که نوشته می‌شود با چندین برابر قیمت تمام شده نوشته می‌شود؛ بنابراین احساس کردیم باید به‌صورت زیربنایی مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد.»
عضو شورای شهر تهران به عملکرد شورای شهر در این زمینه اشاره کرد و گفت: «شورای شهر تهران تصمیم گرفت انعقاد قراردادها و فراخوان آنها در سامانۀ شهرداری تهران به‌صورت آنلاین در رصد شهروندان قرار گیرد. این موضوع از اقدامات خوب شورا بوده که البته بروز و ظهور آن برای شهروندان و افکار عمومی در ماه‌ها و یک یا دوسال آینده نمود خواهد داشت.»
سالاری بر اهمیت قائل شدن شورا برای نظرات کارشناسی تأکید کرد و اظهار داشت: «ما در شورای پنجم، سعی کردیم از نظرات کارشناسی، نخبگان، تشکل‌های صنفی و مردم‌نهاد استفاده کنیم. ما این رویکرد را آغاز کردیم اما برای نهادینه کردن و استفاده از نتایج خرد جمعی و بها دادن به نظر کارشناسی فاصله زیادی داریم.»
وی در پاسخ به این پرسش که «تکلیف بافت‌های فرسوده چه زمانی مشخص می‌شود و برنامۀ شورا در این حوزه چیست»، گفت: «باید مجموعۀ دولت و وزارتخانه‌های مربوطه و بقیه سازمان‌ها و نهادها به اشتراک نظر جدی برسند. به نظر می‌رسد با توجه به اهتمام مدیریت شهری و دولت در آینده شاهد نهضتی در خصوص بافت‌های فرسوده در تهران و کشور باشیم.»
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران دربارۀ همکاری و تعامل دولت دوازدهم با شهرداری تهران و اینکه آیا از نحوۀ همکاری دولت با مدیریت شهری رضایت دارید» تأکید کرد: «همکاری دولت با مدیریت شهری خوب است اما متأسفانه همکاری دولت با شهرداری در دهه‌های گذشته خوب نبود و همواره دولت شهرداری را رقیب خود می‌دانست به‌ویژه در انتخابات.»
سالاری نتیجه‌گیری کرد: «با توجه به اینکه از گذشته همکاری‌ها خوب نبود برنامه‌ریزی‌های لازم نیز برای استفاده از فرصت‌ها و همکاری‌ها انجام نشده بود و ما سعی کردیم بسترسازی را انجام دهیم و اکنون هم در حمل‌ونقل عمومی و ریلی و در حوزۀ بافت‌های فرسوده تصمیمات خوبی اتخاذ شده و دولت هم قول همکاری داده و کارگروه‌هایی شکل گرفته است. ان‌شاءالله هم در حوزۀ حمل‌ونقل ریلی و عمومی و هم در بافت‌های فرسوده شاهد نتایج خوب همکاری بین دولت محلی و ملی باشیم.»
وی در پاسخ به این سؤال «آیا شورای شهر از پیشرفت‌های پروژه شهری رضایت دارد؟». افزود: بنا شد پروژه‌های نیمه‌تمام که نیاز شهر تهران است در اولویت جدی قرار گیرد و ان‌شاءالله شاهد افتتاح پروژه‌های نیمه‌تمام شهری خواهیم بود و برخی پروژه‌های نیز طی دو هفته گذشته افتتاح شد.
عضو شورای شهر تهران می‌گوید: شهرداری‌ها مناطق و معاونت‌ها مأموریت پیدا کردند پرونده پروژه‌های نیمه‌تمام را در اولویت جدی قرار دهند.
سالاری درباره نقدی که به مدیریت شهری مبنی بر اینکه تاکنون ستادی و نه اجرایی ظاهر شده است، گفت: انتخاب اول ما برای شهرداری تهران آقای نجفی بود اما او بعد از ۷ ماه استعفا داد درصورتی‌که نجفی و تیم او همین‌که روی کارآمدند و احکام را صادر کردند شورا با استعفا شهردار مواجه شد و سرانجام استعفا او پذیرفته و شهردار جدید انتخاب شد.
وی با بابیان اینکه افشانی تعامل و همکاری خوبی با شورای شهر دارد، ضمن تائید انتقادهایی که به مدیریت شهری مطرح می‌شد، گفت: باید پذیرفت آن‌چنان‌که توقع می‌رفت در فضای اجرایی و عملیاتی کارهای قابل‌توجهی که منجر شود نمره بسیار خوبی داشته باشیم انجام نشد.
شهرداری تهران مجموعه‌ای عریض و طویل است که با تراکم نیروی انسانی گسترده روبه‌رو است و متأسفانه در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها، تصمیم‌سازی‌ها، انعقاد قراردادها، واگذاری املاک، تصمیماتی که در کمیسیون ماده ۵ و شوراهای معماری اتخاذشده شاهد انحرافات جدی بودیم و همین امر باعث شده بین مردم، شهروندان و مدیریت شهری بی‌اعتمادی صورت بگیرد.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: کارهایی هم انجام شده و تک تک اعضا از محلات بازدید و با مردم صحبت می‌کنند و تصمیم هم بر این گرفته شده تا اولویت‌ها به سمت توسعه محلات برود به همین جهت امیدواریم با راهبری و نظارتی که اعضاء شورا انجام می‌دهند بتوانیم نسبت به شناسایی نیازهای محلات اقدام کنیم.
نظر شما